Πολίτης, όπως προσδιορίζεται από τον Αριστοτέλη, είναι εκείνος που «μετέχει κρίσεως και αρχής». (Πολιτικά, ΙΙΙ)
«Μετέχω στην κρίση σημαίνει ότι συμμετέχω άμεσα στην δικαστική εξουσία και την απονομή της δικαιοσύνης και μετέχω στην αρχή σημαίνει ότι συμμετέχω άμεσα στην κυβερνητική εξουσία» (Κ. Καστοριάδης, Η αρχαία Ελληνική δημοκρατία, σ. 16).
Ο δήμος υποδηλώνει ένα ειδικό τρόπο οργάνωσης της πολιτικής ζωής της πόλεως η οποία ορίζεται ως ένα σύνολο ελεύθερων πολιτών που αποφασίζουν, όπως προκύπτει από τη χρήση του «έδοξεν τη βουλή και τω δήμω» στο τυπικό όλων των δημοσίων εγγράφων.
«Ο δήμος είναι κύριος των πάντων, και τα πάντα διοικεί με τα ψηφίσματα και με τα δικαστήρια όπου ο ίδιος κατέχει την εξουσία» (Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία) και ασκεί την εξουσία ως άμεση δημοκρατία, δηλαδή την ασκεί απευθείας ο ίδιος χωρίς «αντιπροσώπους».
Μια τέτοια πολιτική κοινότητα, ακριβώς επειδή αντλούσε τη νομιμοποίησή της από τον εαυτό της και μόνο, μπορούσε να υφίσταται μέσα από μια διεργασία διαρκούς αυτοθέσμισης, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούσε να έχει μια συγκεκριμένη τελική πολιτική μορφή η οποία διαμορφώθηκε μια για πάντα αλλά να βρίσκεται σε μια συνεχή αυτοδημιουργία και αναδημιουργία, συγχρόνως.
Γιατί «η αυτοθέσμιση δεν είναι κατάσταση, είναι διαδικασία που εκφράζεται ως δραστηριότητα μεταβολής των “βασικών”, “καταστατικών” και “συνταγματικών” νόμων (δηλαδή, της πολιτείας) και των άλλων θεσμών, όχι όλων συλλήβδην και ταυτοχρόνως αλλά σταδιακά, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις περιστάσεις». (Κ. Καστοριάδης, ο.π.)
Μέσα από μια μακραίωνη πορεία, ο Δήμος:
• Από θεσμός που εξέφραζε ένα σύνολο πολιτών οι οποίοι αποφασίζουν και νομοθετούν άμεσα, μεταμορφώθηκε σε μια αποκρουστική καρικατούρα του προηγούμενου εαυτού του, την έμμεση «δημοκρατία» (θεσμό που εκφράζει ένα σύνολο υπηκόων οι οποίοι μεταβιβάζουν σε κάποιον άλλο το δικαίωμα να αποφασίζει και να νομοθετεί εξ’ ονόματος τους και εναντίον τους).
• Από τρόπος συγκρότησης μιας κοινότητας ελεύθερων πολιτών (που ήταν «αυτόνομη, αυτοδίκαιη και αυτοτελής» και στηριζόταν στο απαραβίαστο δικαίωμα να αποφασίζουν άμεσα εκείνοι που την ενσάρκωναν), μετασχηματίστηκε σε έναν, ήσσονος σημασίας, γραφειοκρατικό θεσμό που εδράζεται σε μια δουλική σχέση με την κρατική εξουσία, στο πλαίσιο της οποίας ο πρώην ελεύθερος πολίτης μπορεί να υφίσταται μόνο ως δουλοπρεπής υπήκοος.
Με βάση αυτό το θεμελιώδες στοιχείο, η έμμεση δήθεν «δημοκρατία» αποτελεί πλήρη αναίρεση και ριζική άρνηση της δημοκρατίας: Η δημοκρατία ή είναι άμεση ή δεν είναι δημοκρατία.
Κι ακριβώς, προκειμένου να επικαλυφθεί ο άκρως ολιγαρχικός χαρακτήρας της έμμεσης δήθεν «δημοκρατίας», εφευρέθηκε το τελετουργικό της αναγωγής του υπηκόου σε δήθεν «πολίτη» για μια μέρα κάθε τέσσερα χρόνια, μέσω του οποίου απλώς επικυρώνεται δημοσίως η εν λευκώ εξουσιοδότηση των υπηκόων στους επαγγελματίες πολιτικούς να αποφασίζουν για την καλύτερη δυνατή διαχείριση των ευτελών συμφερόντων και των εξευτελιστικών προνομίων τους.
Και οι υπήκοοι, επιλήσμονες της ιστορικής διδαχής σύμφωνα με την οποία «πίσω από κάθε σωτήρα βαδίζει ένας δήμιος» (Samuel Johnson), σπεύδουν να παραχωρούν σε τακτά διαστήματα στους εξουσιοφρενείς επαγγελματίες πολιτικούς μια εν λευκώ εξουσιοδότηση, που τους επιτρέπει να διευρύνουν αενάως τα υλικά τους συμφέροντα και τα προνόμιά τους και να επιλύουν με επίπλαστο τρόπο τα πλείστα όσα ψυχολογικά και σεξουαλικά τους προβλήματα.
Απόσπασμα από άρθρο του Κλεάνθη Γρίβα Πηγή:
zougla.grΓια το πλήρες δημοσίευμα
ΕΔΩ
